Jesienne zwalczanie chwastów w zbożach

Jesienne zwalczanie chwastów w zbożach

mgr inż. Marcin Bortniak

Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – PIB

Zakład Herbologii i Technik Uprawy Roli

 

Regulacja zachwaszczenia w zbożach ozimych w okresie jesiennym jest zabiegiem szczególnie uzasadnionym, głównie ze względu na biologię (rozwój) niektórych gatunków chwastów (tzw. ozimych) oraz w aspekcie ekonomicznym. Herbicydy zalecane w tym terminie aplikuje się w niższych fazach rozwojowych chwastów niż w terminie wiosennym czyli w okresie ich największej wrażliwości, a mechanizm ich działania bardzo często łączy aplikację doglebową jak i nalistną, zwiększając tym samym ich skuteczność. Wschodzące wraz z uprawami chwasty, zwłaszcza te uciążliwe jak: miotła zbożowa, przytulia czepna, chaber bławatek czy rumianowate, rzadko wymarzają zimą, a często rozwijają się nawet przy niekorzystnej pogodzie podczas gdy wegetacja zbóż najczęściej ustaje. Prowadzi to do niekorzystnej dla rośliny uprawnej, konkurencji o składniki pokarmowe, wodę i światło, co bardzo często prowadzi do pogorszenia zimotrwałości upraw, a w przypadku osiągnięcia zaawansowanych faz rozwojowych przez chwasty zmniejszenia skuteczności zabiegów wykonywanych w okresie wiosennym. Gatunki chwastów pojawiające się jesienią, odznaczają się szybszym rozwojem, osiągają większe rozmiary oraz wytwarzają większą ilość nasion niż ich formy jare, stanowiąc zagrożenie nie tylko dla aktualnych plantacji, ale również dla upraw następczych.

Regulacja zachwaszczenia zbóż ozimych wymaga zastosowania ochrony chemicznej, gdyż sposób ich uprawy w bardzo wąskich rzędach praktycznie uniemożliwia wykonanie zabiegów mechanicznych. Dobór odpowiedniego preparatu powinien opierać się na znajomości stanu i stopnia zachwaszczenia upraw, gdyż oddziaływanie chwastów jest różne i zależne od poszczególnych gatunków. W określeniu ich negatywnego wpływu pomocne mogą być ekonomiczne progi szkodliwości chwastów określające stopień zachwaszczenia plantacji, przy którym wartość obniżonego plonu jest równa kosztom zastosowanej metody odchwaszczania. Należy jednak pamiętać, że ze względu na zróżnicowanie warunków ekologicznych, klimatycznych i glebowych, w których zostały opracowane, progi te nie są obligatoryjne, a mają jedynie charakter pomocniczy. W przypadku miotły zbożowej próg szkodliwości wynosi 5-10 szt./m2 w pszenicy, a w jęczmieniu 10-15 szt./m2. Dostępne w literaturze progi szkodliwości dla chwastów dwuliściennych wynoszą odpowiednio: chaber bławatek 1-5 szt./m2, przytulia czepna 0,1-2 szt./m2, maruna bezwonna 2-10 szt./m2, mak polny 6-10 szt./m2.

Dostępne na rynku herbicydy pozwalają na wykonanie zabiegu przed- lub po wschodach zbóż. Zabiegi przedwschodowe (doglebowe), należy wykonać po siewie na wilgotną, dobrze uprawioną glebę, stosując pełne zalecane dawki herbicydów. Skuteczność oprysków doglebowych uwarunkowana jest wilgotnością gleby oraz znajomością występującego na danym polu zachwaszczenia, pozwalającą na dobór odpowiedniego środka. Jeśli zatem gleba jest przesuszona, a prognozy nie przewidują wystąpienia opadów lub nie znamy pola pod względem wystąpienia potencjalnego zachwaszczenia lepiej poczekać i wykonać zabieg po wschodach rośliny uprawnej i chwastów. W tabeli 1 przedstawiono pełny wykaz herbicydów zalecanych do ochrony plantacji ozimin w terminie przedwschodowym. W tabeli 1 zamieszczono środki zawierające w swoim składzie chlorosulfuron (np. Glean 75 WG), fluorochloridon (Racer 250 EC), izoproturon + diflufenikan (np. Cougar 600 SC), pendimetalinę (Golden Pendimet 330 EC) oraz mieszaninę pendimetaliny z izoproturonem (Maraton 375 SC). Wszystkie te preparaty dobrze zwalczają miotłę zbożową, natomiast różnią się skutecznością w odniesieniu do gatunków dwuliściennych. W uprawie pszenicy, pszenżyta oraz żyta można stosować wszystkie dostępne herbicydy doglebowe, natomiast w uprawie jęczmienia wybór ograniczony jest do następujących środków Golden Pendimet 330 EC (penimetalina) oraz Cougar 600 SC, Cayman 600 SC, Protekt Plus 600 SC, Legato Plus 600 SC (izoproturon + diflufenikan).

Większość tych herbicydów (za wyjątkiem środka Racer 250 EC) zalecane jest również do stosowania w późniejszym terminie, jednakże sposób ich działania (doglebowy), wymaga aby chwasty znajdowały się najlepiej w fazie juwenalnej (liścienie do 1-2 liści właściwych).

Wśród 47 zarejestrowanych herbicydów powschodowych (tabela 2) znajdują się 2 zwalczające tylko chwasty jednoliścienne tzw. graminicydy (Axial 50 EC, Axial 100 EC) oraz 2 zwalczające tylko chwasty dwuliścienne (Pielik 85 SP, Tribex 75 WG), natomiast pozostałe skutecznie ograniczają miotłę zbożową i wybrane gatunki dwuliścienne. Zatem dobór odpowiedniego środka należy oprzeć głównie na podstawie tych chwastów. Wszystkie preparaty można zastosować jedynie w uprawie pszenicy, natomiast (podobnie jak przy herbicydach stosowanych przedwschodowo) najmniejszy wybór mamy w przypadku jęczmienia, dla którego dostępnych jest tylko 18 środków.

Największą grupę środków, spośród stosowanych powschodowo, stanowią herbicydy zawierające w swoim składzie diflufenikan (np. Legato 500 SC), izoproturon (np. Protugan 500 SC) lub chlorotoluron (np. Lentipur Flo 500 SC) i ich mieszanki z innymi substancjami czynnymi. Najwcześniej (w fazie początku wschodów) można zastosować mieszaniny diflufenikanu z: chlorotoluronem (Snajper 600 SC), flufenacetem (Komplet 560 SC, Expert 600 SC) i izoproturonem (np. Cougar 600 SC), a także zawierający pendimetalinę – Golden Pendimet 330 EC oraz posiadające w swoim składzie prosulfokarb – Boxer 800 EC i Tajpan 800 EC.

Od fazy 1 liścia właściwego zbóż można stosować działające kompleksowo na miotłę zbożową i chwasty dwuliścienne: chlorosulfuron (np. Glean 75 WG), diflufenikan + florasulam + penoksulam (np. Bizon), flupyrsulfuron metylowy (Lexus 50 WG), metrybuzyna + flufenacet (Expert Met 56 WG) oraz pendimetalinę + izoproturon (jako gotowy produkt Maraton 375 SC, lub w przypadku Golden Pendi 330 EC, Jet-Pendy 330 EC oraz Yellow Hammer 330 EC w mieszaninie zbiornikowej z Protugan 500 SC).

Graminicydy Axial 100 EC oraz Axial 50 EC skutecznie eliminują miotłę zbożową i wyczyńca polnego w uprawie zbóż ozimych, oraz charakteryzują się długim okresem stosowania (od 1 liścia do końca wegetacji jesiennej).

Najpóźniej (od 2-3 liści zbóż) zabiegi odchwaszczające można rozpocząć stosując diflufenikan (np. Difenikan 500 SC), oraz jego mieszaniny z: chlorotoluronem i pendimetaliną (Trinity 590 SC), izoproturonem (np. Blutron 300 SC), mezosulfuronem metylowym i jodoulfuronem metylosodowym (np. Alister 162 OD). W tym terminie stosować można również izoproturon (np. Protugan 500 SC) oraz chlorotoluron (np. Dicurex Flo 500 SC) i jego mieszaninę z diflufenikanem (Legato Pro 425 SC).

Należy pamiętać, że herbicydy nie pozostają obojętne dla roślin uprawnych i dlatego istotne jest przestrzeganie informacji zawartych w etykietach-instrukcjach stosowania. W większości przypadków nie wolno ich stosować na rośliny osłabione, uszkodzone przez mróz, suszę oraz szkodniki i choroby, a także przed spodziewanymi opadami lub przymrozkami.

 

Tabela 1. Herbicydy zalecane do przedwschodowego zwalczania chwastów w zbożach ozimych.

tabela1

 

Tabela 2. Herbicydy zalecane do powschodowego zwalczania chwastów w zbożach ozimych.

tabela2

Advertisement
1 reply
  1. michumal
    michumal says:

    „Graminicydy Axial 100 EC oraz Axial 50 EC skutecznie eliminują miotłę zbożową i wyczyńca polnego w uprawie zbóż ozimych, oraz charakteryzują się długim okresem stosowania (od 1 liścia do końca wegetacji jesiennej).” Cenna uwaga. Zwłąszcza moim zdaniem axial 50 jest godny uwagi, bo można go stosować w każdej fazie rozwoju rośliny. Jest też skuteczn, przez co nie trzeba powtarzać oprysku

    Odpowiedz

Leave a Reply

Want to join the discussion?
Feel free to contribute!

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.