Zwalczanie samosiewów zbóż w rzepaku ozimym jesienią

mgr Marek Badowski
Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa
Państwowy Instytut Badawczy
Zakład Herbologii i Technik Uprawy Roli
Orzechowa 61, 50-540 Wrocław
e-mail: m.badowski@iung.wroclaw.pl

Zwalczanie samosiewów zbóż w rzepaku ozimym jesienią

Prawidłowa agrotechnika zapewnia dobre przygotowanie gleby pod zasiew rzepaku ozimego, i równomierne wschody a zabiegi ochrony umożliwiają prawidłowy wzrost i rozwój młodym roślinom rzepaku.

Warunki agrometeorologiczne – susza występująca od lata i przedłużająca się na okres jesieni miała istotny wpływ na rozwój rzepaku ozimego w początkowym okresie wzrostu roślin szczególnie na południowo-zachodnim regionie kraju. Na wielu plantacjach, na których zgodnie z zaleceniami wykonano po siewie, przed wschodami rzepaku chemiczne zabiegi ochrony roślin obserwowano słabe działanie herbicydów oraz w związku z tym nasilenie występowania chwastów a szczególnie intensywnie gatunków jednoliściennych, jak samosiewów zbóż i in.

Siew rzepaku jest coraz częściej wykonywany po zbożach, a uprawki pożniwne ograniczane są tylko do orki przedsiewnej, następstwem tego jest występowanie w rzepaku ozimym dużej ilości chwastów jednoliściennych, takich jak samosiewy zbóż, miotła zbożowa, perz zwyczajny i inne. Ze względu na kombajnowy zbiór zbóż, podczas którego następuje osypywanie się nasion do gleby, znajdują one dogodne warunki do swojego rozwoju już wczesną jesienią gdy młode rośliny rzepaku są najbardziej wrażliwe na konkurencyjne działanie chwastów. Szacuje się, że straty plonów rzepaku ozimego, spowodowane intensywnym występowaniem samosiewów zbóż mogą przekroczyć poziom 30 – 50 % i są zależne od nasilenia zachwaszczenia.. Do niszczenia chwastów jednoliściennych doskonale nadają się tzw. graminicydy, są to herbicydy stosowane po wschodach roślin do zwalczania jednorocznych i wieloletnich gatunków roślin jednoliściennych charakteryzujące się działaniem układowym. Samosiewy zbóż jarych i ozimych, oraz miotłę zbożową jak również wyczyniec polny najlepiej zwalczać w rzepaku ozimym już jesienią, gdy roślina uprawna wykształci co najmniej jedną parę liści a chwasty znajdują się w okresie intensywnego wzrostu, który sprzyja pobieraniu i przemieszczaniu w głąb rośliny preparatów. Najczęściej odpowiada to rozwojowi chwastów od fazy 2-3 liści do fazy pełni krzewienia.

Na efektywność zabiegu, a tym samym na skuteczność zniszczenia chwastów jednoliściennych, decydujący wpływ ma prawidłowy dobór chemicznego środka ochrony roślin, zastosowanie preparatu w odpowiednim terminie i w optymalnej dawce.

W tab. 1 podano zalecenia dotyczące stosowania zarejestrowanych herbicydów do zwalczania samosiewów w rzepaku ozimym jesienią.

Tabela. 1. Graminicydy zalecane do zwalczania chwastów jednoliściennych w rzepaku ozimym jesienią.

¹⁾ stosować z adiuwantem Olejan 85 EC lub Olemix 84 EC w dawce 1,5 l/ha

²⁾ stosować z adiuwantem Atpolan 80 EC, lub Olejan 85 EC 1 l/ha

³⁾ stosować z adiuwantem Atpolan 80 EC, lub Atpolan Bio 80 EC lub Olejan 85 EC 1 l/ha

Decyzję o wykonaniu chemicznych zabiegów zwalczania chwastów, musimy podjąć zgodnie z zasadami integrowanej ochrony roślin, uwzględniając rachunek ekonomiczny i wymogi ochrony środowiska. Należy także bezwzględnie przestrzegać zaleceń zawartych w etykiecie-instrukcji, która zawiera wszystkie niezbędne informacje dotyczące stosowania danego herbicydu ewentualnej wrażliwości odmian na ten herbicyd, oraz możliwości mieszania go z innymi preparatami. Nawet najlepiej dobrany herbicyd nie spełni oczekiwań rolników jeżeli zostaną popełnione błędy w uprawie i agrotechnice, oraz źle zostanie dobrana dawka środka do faz rozwojowej chwastów.