Zwalczanie chwastów w zbożach późną jesienią.

Ostatnie zabiegi herbicydowe w zbożach przed zimą

mgr Marcin Bortniak
IUNG-PIB
Zakład Herbologii i Technik Uprawy Roli

Korzyści wynikające z wykonania jesiennego (zarówno za pomocą zabiegu doglebowego, jak i nalistnego) odchwaszczania zbóż są ogólnie znane, dlatego najczęściej te terminy aplikacji są wybierane przez plantatorów. Niestety występująca w ostatnich latach w okresie jesiennym, niesprzyjająca aura (brak opadów, wysoka temperatura, a w konsekwencji przesuszona gleba) często utrudnia lub wręcz uniemożliwia wykonywanie doglebowych zabiegów herbicydowych. Taki przebieg pogody wpływa także na opóźnienie i nierównomierność wschodów chwastów, co w konsekwencji powoduje wykonanie nalistnych zabiegów odchwaszczających późną jesienią, często tuż przed zakończeniem wegetacji przez rośliny uprawne.

Stosowanie herbicydów w zbożach ozimych, w terminach późnojesiennych, wymaga od plantatora wykorzystania odpowiednio skutecznej a zarazem selektywnej substancji czynnej, gdyż najczęściej rośliny te są już w zaawansowanej fazie rozwojowej. W większości przypadków  herbicydy te opierają się na tych samych substancjach czynnych lub ich mieszaninach, takich jak diflufenikan, chlorotoluron czy chlorosulfuron. Jednak pomimo identycznego składu zdarza się, że producent herbicydów zastrzega sobie w etykiecie inny termin i zakres stosowania wynikający z różnej rejestracji preparatów przez producentów. Do dyspozycji plantatorów są zatem preparaty, które można zastosować jesienią do fazy początku, pełni i końca krzewienia zbóż oraz do końca wegetacji niezależnie od fazy rozwojowej roślin. Wszystkie z tych środków dopuszczone są do użytku w pszenicy ozimej, natomiast możliwość zastosowania w pozostałych zbożach (pszenżyto, żyto, jęczmień) zamieszczono w tabeli 1.

Nie później jak do fazy początku krzewienia zbóż (BBCH 21) możemy zastosować mieszaninę diflufenikanu z izoproturonem (np. Legato Plus 600 SC), która jest zarejestrowana we wszystkich zbożach ozimych, a która wykorzystywana jest do zwalczania zarówno miotły zbożowej, jak i niektórych chwastów dwuliściennych Nieco później (do BBCH 23) można aplikować mieszaninę diflufenikan + penoksulam + florasulam (np. Bizon), która również zwalcza miotłę i chwasty dwuliścienne oraz diflufenikan (np. Adiunkt 500 SC), który ogranicza głównie gatunki dwuliścienne.

W fazie pełni krzewienia, do skutecznej eliminacji miotły zbożowej i chwastów dwuliściennych, możemy wykorzystać następujące herbicydy: Komandos lub Komplet 560 SC (diflufenikan + flufenacet), Alister Grande 190 OD (diflufenikan + mezosulfuron metylowy + jodosulfuron metylosodowy) oraz Picona (pendimetalina + pikolinafen).

Faza końca krzewienia to maksymalny czas do kiedy można stosować takie środki jak: Glean 75 WG (chlorosulfuron), Opal 500 SC (chlorotoluron), Delfin 500 SC (diflufenikan), Dupont Glean Strong 54 WG (diflufenikan + chlorosulfuron), Lexus 50 WG (flupyrsulfuron metylowy) czy Herbaflex 585 SC (izoproturon + beflubutamid). Za wyjątkiem diflufenikanu działającego tylko na chwasty dwuliścienne, pozostałe substancje czynne wymienionych preparatów, niszczą zarówno miotłę zbożową jak i niektóre gatunki dwuliścienne.

Do końca wegetacji jesiennej zbóż lub do momentu wystąpienia pierwszych przymrozków (co nie zawsze oznacza, że najdłużej, gdyż faza ta może nastąpić szybciej niż poprzednie) zarejestrowane są herbicydy eliminujące zarówno miotłę zbożową jak i chwasty dwuliścienne. Środki te zawierają następujące s.cz.: chlorosulfuron (np. Arubis 50 SG), chlorotoluron (np. Tolurex 500 SC), chlorotoluron i diflufenikan (np. Snajper 600 SC), flufenacet i diflufenikan (np. Ekspert 600 SC) oraz diflufenikan z mezosulfuronem metylowym i jodosulfuronem metylosodowym (Alister Grande 190 OD). Ponadto w terminie tym można stosować zawierające pinoksaden (np. Axial 100 EC) graminicydy (środki zwalczające tylko chwasty jednoliścienne np. miotłę zbożową) oraz mieszaninę pinoksadenu z florasulamem (np. Axial Komplett), dodatkowo ograniczające niektóre z chwastów dwuliściennych.

Skuteczność większości s.cz. herbicydów uzależniona jest przeważnie od warunków pogodowych (wilgotnościowo-termicznych), zatem stosowanie ich w niesprzyjających warunkach pogodowych jest bezzasadne. Poniżej zamieszczono przykłady s.cz. herbicydów i zaleceń ich stosowania tak aby ich skuteczność działania została w pełni zachowana.

Nie należy aplikować herbicydów zawierających w swoim składzie:

– chlorosulfuron (np. Arubis 50 SG) gdy amplituda temperatur między dniem, a nocą jest wyższa niż 17°C, przed i w trakcie przymrozku, na rośliny mokre od deszczu lub rosy oraz na zamarzniętą lub pokrytą śniegiem powierzchnię pola;

– chlorotoluron (np. Dicurex Flo 500 SC) w temperaturze powyżej 20°C;

– flupyrsulfuron metylowy (Lexus 50 WG) gdy temperatura jest niższa niż 0°C oraz jeśli amplituda temperatur między dniem a nocą w okresie stosowania środka wynosi powyżej 12°C (oraz jeśli przewiduje się, że takie warunki mogą utrzymywać się do tygodnia po zabiegu);

– mieszaninę diflufenikan + penoksulam + florasulam (np. Bizon) w temperaturze powietrza poniżej 5°C i powyżej 25°C, po nocnych przymrozkach oraz przed spodziewanymi przymrozkami, na rośliny pokryte szronem oraz przed spodziewanymi silnymi opadami deszczu;

– mieszaninę diflufenikanu i chlorosulfuronu (DuPont Glean Strong 54 WG) w temperaturze (mierzonej przy gruncie) powyżej 20°C lub/i w okresie dużego nasłonecznienia, gdy amplituda temperatur między dniem, a nocą jest wyższa niż 17°C i przewiduje się taką amplitudę do tygodnia po zabiegu, przed i w trakcie przymrozku, na rośliny mokre od deszczu lub rosy oraz na zamarzniętą lub pokrytą śniegiem powierzchnię pola;

– mieszaninę diflufenikanu + mezosulfuron metylowy + jodosulfuron metylosodowy (np. Alister 162 OD) przed spodziewanym silnym przymrozkiem, na rośliny pokryte szronem oraz przed spodziewanymi silnymi opadami deszczu.

Należy pamiętać, że podstawą skutecznego ograniczenia niepożądanej roślinności jest dobór właściwego herbicydu do składu gatunkowego chwastów występujących na polu, oraz prawidłowe i terminowe wykonanie oprysku. Informacje te ujęte są w etykietach herbicydów, z którymi warto zapoznać się przed ostatecznym wyborem preparatu i zastosowaniem go w konkretnej uprawie.

Tab. 1. Wykaz herbicydów zarejestrowanych do stosowania w zaawansowanych fazach rozwojowych w terminie jesiennym

(Źródło: www.minrol.gov.pl, data dostępu 01.09.2016)