Pielęgnacja mechaniczna użytków zielonych wiosną

Pielęgnacja mechaniczna użytków zielonych wiosną

Podstawowym warunkiem utrzymania korzystnego składu gatunkowego zbiorowisk trawiastych jest systematyczne  użytkowanie. Nawet najlepsze łąki i pastwiska niepielęgnowane  przez kilka kolejnych lat tracą wartość użytkową.

Gospodarowanie na użytkach zielonych powinno być  ukierunkowane na jakość darni. Ważne jest, aby była zwarta i mocna O stanie darni decyduje przede wszystkim prawidłowa pielęgnacja. Przeprowadzana wiosną właściwa pielęgnacja runi użytków zielonych przez rolnika,  jest jednym z podstawowych czynników decydujących o uzyskaniu satysfakcjonujących plonów.  Celem pielęgnacji łąk i pastwisk  jest stwarzanie jak najlepszych warunków dla wzrostu i rozwoju wartościowych gatunków traw i roślin motylkowych, a także zapobieganie zachwaszczeniu i walkę z chwastami. Zabiegi pielęgnacyjne należy w zasadzie stosować przez cały okres wegetacji, jednak szczególnie podczas wiosny. Do najważniejszych zabiegów pielęgnacyjnych wpływających na stan darni łąk i pastwisk, zalicza się: włókowanie, bronowanie, wałowanie, wykaszanie niedojadów, podsiew i nawożenie. Wszystkie zabiegi wiosenne powinny być poprzedzone przeglądem stanu użytków zielonych po okresie zimowego spoczynku. Należy zacząć od przeglądu urządzeń melioracyjnych występujących na poszczególnych działkach. Należy sprawdzić m.in. stan i  drożność  otwartych rowów melioracyjnych, zastawek, sączków drenarskich. Należy pamiętać, że stosunki wodne na łąkach możemy regulować wtedy, gdy urządzenia melioracyjne są sprawne i odpowiednio użytkowane.

Włókowanie jest podstawowym zabiegiem pielęgnacyjnym na łąkach i pastwiskach. Za pomocą włók dokonuje się wyrównania powierzchni łąk i pastwisk, zwłaszcza rozgarniecie kretowisk powstałych w okresie jesienno – zimowym i na przedwiośniu. Nierozgarnięte kretowiska powodują degradację botaniczna łąk i pastwisk, stanowią duże utrudnienie w ich użytkowaniu, stanowią duże niebezpieczeństwo zanieczyszczenia zielonki zbieranej  do bezpośredniego skarmiania lub w procesie kiszenia.  Pozostawienie kretowisk jest także niekorzystne ze względu na pogorszenie jakości pracy kosiarek. Kopczyki ziemi napotykane przez przyrządy tnące kosiarek powodują ich szybsze tępienie i zużycie. Kretowiska to prawdziwa zmora dla użytkowników łąki pastwisk. Poprzez włókowanie korzystnie wpływa na regenerację roślin łąkowych w momencie ruszenia wegetacji. Sygnałem do przeprowadzenia tego zabiegu na użytkach zielonych jest początek obsychania kretowisk. Dla wyrównania powierzchni  można zastosować zwykłą drewnianą belkę lub pierścieniową z metalowych obręczy Może to być również włóka wykonana przez rolnika, składająca się ze starych zużytych opon spiętych łańcuchami lub przez odwrócenie  do ” góry zębami” zwykłej brony zębowej średniej. Aktualnie produkowane są profesjonalne włóko- brony przez wiele  zakładów, jak m.. in. Expom Krośniewice, Mandam Gliwice, Agro – Faktor z Lubienia.  Są to narzędzia zbliżone konstrukcyjnie, mające zastosowanie na łąkach i uprawach polowych. Oferowana jest w  szerokościach -2,3, 4,5,6 i 8 m. Konstrukcję włók /bron łąkowych/ cechuje dobre dostosowanie do uprawianej powierzchni, duża stabilność oraz wyposażenie  w trzy lub cztery rzędy elementów roboczych z  tj. żeliwnych odlewów w kształcie trójramiennej gwiazdy. W zależności od zastosowania , odlewy mogą być gładkie – Normal / na pola uprawne/ lub zębate – Combi / na użytki zielone/  oraz dwustronne. Strona zębata służy do przewietrzania powierzchni trawiastych, co zapobiega spilśnieniom oraz powoduje równomierny wzrost roślin, zaś strona gładka do rozdrabniania brył gleby i wyrównywania powierzchni pola. Zaopatrzone są w siłowniki hydrauliczne do składania narzędzia do transportu.  Przy wykonywaniu tego zabiegu pielęgnacyjnego nie jest istotne jakim rodzajem włóki, lecz czas wykonania – tj wczesna wiosna. Sygnałem do przeprowadzenia włókowania jest początek obsychania kretowisk. Jednak w przypadku dużej liczby kretowisk na powierzchni łąki lub pastwiska,  po tym zabiegu konieczny jest podsiew.  Podsiew jest również wskazany na pastwiskach w miejscach, gdzie były łajniaki. Najlepiej w tych miejscach tj.  po rozgarniętych kopcach i łajniakach podsiać ręcznie mieszankę traw z koniczyną lub lucerną.

Bronowanie na użytkach zielonych wiosną jest stosowane, gdy na powierzchni łąki utworzy się warstwa tzw. filcu, w warunkach zbytniej zwartości darni. Bronowanie ułatwia dostęp tlenu, pobudza darń do życia, częściowo niszczy zamszenie. Bronowanie pozwala rozluźnić darń oraz umożliwia nadtlenianie górnych warstw gleby. Po ustąpieniu np. .wiosennych powodzi, powierzchnia łąk pokryta jest żyznym, ale utrudniającym wzrost i rozwój większości szlachetnych gatunków traw pastewnych – namułem. Nie są one w stanie przebić się prze twardą skorupę wyschniętego osadu i dość szybko giną. Zabronowanie przeschniętego namułu kruszy powstałą skorupę i zapobiega wypadaniu z runi szlachetnych odmian traw.  W przypadku np. nie zebrania w poprzednim roku części pokosów oraz na pastwiskach, z których dość wcześnie zaprzestano użytkować, bronowanie zalegających wyrośniętych i  zaschniętych traw –  jest niezbędne. Są to prace wyjątkowo żmudne i uciążliwe. Nie można jednak ich zastąpić np. przez wypalanie, które ze względu na groźne w skutkach następstwa i pożary jest zabronione.   Zeszłoroczne trawy utrudniają wiosenny odrost, zbiór I pokosu- obniżając jego jakość. Ponadto wygrabienie starych traw poprawia stan fitosanitarny runi, ponieważ na zimujących resztkach traw rozwijają się choroby grzybowe. Elementy robocze bron /spulchniaczy chwastowników są to zęby drutowe – sprężyste z regulacją wysokości pracy, zainstalowane w 3-4 rzędach. Służą  do niszczenia wschodzących chwastów w uprawach polowych i na łąkach, spulchniają glebę, pobudzają do rozkrzewienia rośliny. Przez zainstalowanie na dwóch ostatnich rzędach zębów specjalnych nakładek, bardzo dobrze funkcjonują przy pielęgnacji łąk i pastwisk, zwłaszcza wiosną. Producentami bron – spulchniaczy /chwastowników/ są m.in; PPH Mandam Gliwice, Expom Krośniewice, Agro-Factory Lubień.

Kolejnym zabiegiem wiosennym , wpływającym pozytywnie na rozwój roślinności trawiastej oraz ograniczającym zachwaszczenie jest wałowanie. Dotyczy to w szczególności łąk położonych na glebach silnie próchnicznych i organicznych, zwłaszcza na torfach, które mają tendencję do rozluźniania się w okresie zimy. Na przedwiośniu następuje cykliczne ich rozmarzanie i zamarzanie, czemu towarzyszy powtarzające się pęcznienie i kurczenie gleby. Celem tego zabiegu jest usunięcie z gleby nadmiaru powietrza. Jednocześnie następuje dociśnięcie darni do podłoża, które umożliwia podsiąk kapilarny wody. Ponadto, podczas wałowania następuje regulacja tempa rozkładu masy organicznej, jest lepsza regeneracja systemu korzeniowego wartościowych gatunków, wzrost intensywności krzewienia się traw.  Podczas wałowania niszczona jest również część chwastów, tych o grubych łodygach. Dzięki temu zabiegowi następuje wyrównywanie powierzchni łąki, wystające kamienie po zimie, są wciskane do gleby. Polepszają się warunki dla pracy kosiarek.  Zabieg ten należy wykonywać po dostatecznym obeschnięciu wierzchniej warstwy gleby, gdy minie niebezpieczeństwo wyparcia z gleby powietrza. Praktycznie to można ocenić, gdy na łące widoczne są ślady kół ciągnika, lecz nie napływa do nich woda. Wykonanie tego zabiegu na glebie zbyt mokrej jest błędem agrotechnicznym, gdyż powoduje sztuczne zabagnienie, stwarzające dobre warunki dla rozwoju chwastów/sitów, turzyc/. Skuteczność wałowania zależy również od przebiegu pogody. W czasie deszczowej wiosny zabieg ten negatywnie wpływa na fizyczne właściwości na glebę i ruń łąkową. Gdy wilgotna wiosna np. przedłuża się, z wałowaniem należy lepiej odczekać do zbioru pierwszego pokosu lub zakończenia pierwszego wypasu na pastwiskach. Wałowanie wiosną użytków zielonych na glebach mineralnych, ilastych czy gliniastych jest zbędne. Korzystne oddziaływanie na darń mają wały gładkie z zaokrąglonymi krawędziami, które można napełnić wodą, w zależności do siedliska. Dobre wyniki zapewniają także wały łąkowe poprzecznie żeberkowane, głównie na łąkach torfiastych. Nałożone na wał uzębienie i możliwość regulacji masy daje efekt w postaci wyrównania nawierzchni, podcięcia darni, dociśnięcia darni do podłoża torfiastego i regulację podsiąkania wody . Bardzo dobre są również wały Cambridge z włóką,  które stosowane są w uprawach polowych. Ogólnie, wały powinny posiadać obciążenie około 1 tony na metr szerokości roboczej i pracować z prędkością około 4-5 km/h. Producentami wałów łąkowych gładkich  jedno i dwuczęściowych o szerokości roboczej od 1 do 2,75m – o średnicy 800, 1016 i 1220mm –  są m.in; PPH Mandam Gliwice i Expom Krośniewice, który produkuje również wały Cambridge o szerokości 4 i 6m z włóką lub bez włóki.

Użytki zielone podczas użytkowania ulegają degradacji, spada ich produkcyjność.  W procesie degradacji na użytkach zielonych zmniejsza się w runi udział cennych gatunków traw pastewnych i motylkowych, darń łąkowa ulega rozluźnieniu, tworzą się puste miejsca na których kiełkują chwasty. Do odnawiania  użytków zielonych wykorzystuje się :

– racjonalne nawożenie;

– podsiew lub pełną uprawę.

Metodę nawożenia można stosować, gdy w pokryciu powierzchni łąki lub pastwiska występuje około 50% wartościowych  traw, powierzchnia użytku zielonego jest wyrównana, w starej runi występują trawy wysokie, które korzystnie reagują na nawożenie, mało jest turzyc, śmiałka darniowego, sitów itp. Rosnące trawy powinny  w warunkach dobrego zaopatrzenia w składniki pokarmowe wyprzeć niepożądane rośliny. Metodę tę należy wybrać też w sytuacji, gdy użytki zielone położone są na terenach zagrożonych erozją lub z dużym udziałem kamieni. Najmniej ingeruje w naturalne środowisko łąkowe i niesie najmniej negatywnych zmian w runi.

Połączenie racjonalnego nawożenia z długotrwałym poprawnym użytkowaniem, m.in. przez niskie i częste koszenie, może konkurować z najnowszymi metodami renowacji, w tym z mechanicznym podsiewem.

 

Oferta wybranych wałów łąkowych

Producent Nazwa /typ/ Średnica/mm/ Szerokość/m/ Masa /kg/ Zapotrzebowanie mocy /KM/
PPH MWL 11,5 800 1,5 425 40
Mandam MWL 12,5 1016 2,5 1095 80
Gliwice MWL 12,75 1220 2,75 2100 120
Expom Mors -1 cz. 1016 2,5 1200 80
Krośniewice Mors- 1 cz. 1220 2,75 1530 110
  Mors- 2 cz. 1016 2,5 1250 80
  Mors- 2 cz. 1220 2,75 1600 110

 

Oferta bron łąkowych spulchniaczy -/ chwastowników z zagarniaczami/.

 

Producent Nazwa-symbol Szerokość

robocza /m/

Liczba zębów /szt./ Masa /kg/ Zapotrzebowanie

mocy /KM/

Expom Aktywator 6,0 120 610 60
Krośniewice Aktywator 9,0 180 1130 90
  Aktywator 12,0 240 1765 110
Mandam MBF 8,OH 8,0 150 900 75
Agro-Factor

Lubień

Brona chwastownik 6,0 120 600 60

 

 

 

 

 

 

 

Oferta wybranych włók /bron/ łąkowych producentów krajowych.

Producent Typ/nazwa/ Szerokość

robocza/m/

Liczba odlewów* rzędów /szt./ Masa /kg/. Zapotrzebowanie

mocy /KM/

Expom Niwa 4 C38/3 300 50
Krośniewice Niwa 5 C62/4 420 60
  Niwa 6 N58/3 470 80
  Niwa 8 N106/4 740 100
Mandam 3m/3R/B(C) 3 C32/3 250 40
Gliwice 4m/3R/B(C) 4 C38/3 300 50
  6m/3R/A 6 C58/3 455 80
  8m/4R/B(C) 8 N106/4 706 100
AgroFactory 4m 4 N50/4 340 50
Lubień 5m 5 N62/4 400 60
  6m 6 N76/4 490 80

*

C- odlewy typu Combi;  N- odlewy typu Normal.

 

 

 

Podpisy po zdjęciami:

  1. Włókowanie jest pdstawowym zabiegiem pielęgnacyjnym na użytkach zielonych.
  2. .Zęby spulchniacza niszczą wschodzące chwasty oraz pobudzają trawy do krzewienia
  3. . Wałowanie szczególnie łąk torfowych wpływa na rozwój roślinności trawiastej..

 

 

Advertisement
0 replies

Leave a Reply

Want to join the discussion?
Feel free to contribute!

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.