POGODA JEDNAK MA WPŁYW NA DZIAŁANIE HERBICYDÓW

mgr inż. Marcin Bortniak, dr inż. Tomasz R. Sekutowski

Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy w Puławach

Zakład Herbologii i Technik Uprawy Roli, ul. Orzechowa 61, 50-540 Wrocław

e-mail: m.bortniak@iung.wroclaw.pl

 

 

POGODA JEDNAK MA WPŁYW NA DZIAŁANIE HERBICYDÓW

Nadchodzący nieubłaganie czas siewów zbóż ozimych, powoduje że większość plantatorów już dzisiaj zastanawia się nad bardzo precyzyjnym wyborem substancji czynnej herbicydu, która skutecznie ograniczy zachwaszczenie plantacji ozimin. Skuteczność zabiegu odchwaszczającego uwarunkowana jest szeregiem czynników, wśród których bardzo istotne (a przeważnie niedoceniane przez rolników) są warunki atmosferyczne panujące przed, po i w trakcie wykonywania zabiegu opryskiwania. Bardzo rzadko zdarza się aby w okresie późnoletnim i jesiennym występowały optymalne warunki pogodowe. Najczęściej jest to okres występowania tzw. kapryśnej pogody (długotrwałe susze, silny wiatr lub wczesnojesienne przymrozki), która nierzadko utrudnia, a czasami wręcz uniemożliwia wykonanie zabiegów herbicydowych. W najlepszym wypadku zabieg herbicydowy wykonany w takich warunkach charakteryzuje się mocno obniżoną skutecznością działania.

Zabiegi doglebowe

W przypadku herbicydów stosowanych przed wschodami zbóż, największe znaczenie ma odpowiednia temperatura gleby oraz stan jej uwilgotnienia. Zalecane warunki glebowe jakie powinny wystąpić podczas zabiegu doglebowego to temperatura gleby powyżej minimalnej dla kiełkowania nasion chwastów oraz zawartość wody w glebie umożliwiająca kontakt chwatów z s.cz. herbicydu. Niestety niska temperatura oraz występująca susza, opóźnia wschody chwastów, a nierzadko wydłuża je w czasie, co może spowodować konieczność wykonania w późniejszym okresie dodatkowego zabiegu herbicydowego. Ponadto przesuszona gleba silnie adsorbuje cząstki s.cz. herbicydu, ograniczając przez to jego działanie.

Niewątpliwie korzystny wpływ na działanie s.cz. herbicydów stosowanych doglebowo mają umiarkowane opady deszczu, umożliwiające im równomierne przedostanie się do miejsc pobierania przez kiełkujące nasiona chwastów. Natomiast intensywne, długotrwałe opady deszczu, mogą spowodować wymywanie w głębsze poziomy gleby (poza strefę dostępną dla chwastów), użyte podczas zabiegu s.cz. herbicydów, powodując przez to zmniejszenie ich skuteczności działania, nierzadko mogą być powodem pojawiających się uszkodzeń, głębiej korzeniących się roślin uprawnych.

Zabiegi nalistne

Warunki  jakie panują w glebie w mniejszym stopniu wpływają na efektywność zabiegów nalistnych, ale hamując wschody chwastów lub powodując wystąpienie stresu wodnego (osłabienie tempa wzrostu, silnie wykształcona kutikula, ograniczenie procesów fizjologicznych, a co z tym się wiąże słabsze przenikanie i przemieszczanie się w roślinie), mogą pośrednio przyczyniać się do zmniejszenia ich skuteczności działania.

Niezwykle istotne znaczenie dla zabiegów nalistnych ma odpowiednia temperatura powietrza. Ogólnie przyjmuje się, że optymalną dla większości herbicydów jest temperatura w granicach 10 do 25ºC, czyli w zakresie stosunkowo wysokiego tempa przemian fizjologicznych zachodzących w chwastach. Wysoka temperatura z jednej strony sprzyja szybkiemu pobieraniu s.cz. herbicydów przez chwasty ale z drugiej, powoduje szybkie wysychanie cieczy roboczej, ograniczając w ten sposób jej wchłanianie. Tylko nieliczne etykiety-instrukcje stosowania herbicydów podają graniczne wartości temperatur podczas ich aplikacji. Dodatkowym źródłem uzupełniającym wiedzę na ten temat może być fachowa literatura, w której można znaleźć takie informacje. W tabeli 1 zamieszczono zakresy stosowania niektórych s.cz. herbicydów zalecanych do stosowania w zbożach ozimych. Z tabeli tej wynika, że o ile maksymalna temperatura dla większości s.cz., zawiera się w stosunkowo wąskim przedziale temperaturowym (20-25ºC), to temperatura minimalna zawiera się w zdecydowanie szerszym zakresie, od -3ºC dla chlorotoluronu do około 8-12ºC dla chlorosulfuronu czy 2,4-D.

Niezwykle istotnym czynnikiem pogodowym (podobnie jak temperatura) wpływającym na działanie s.cz. herbicydów, stosowanych nalistnie jest wilgotność powietrza. Zazwyczaj uważa się, że aplikacja preparatów powinna odbywać się przy wilgotności względnej powietrza, pomiędzy 50 a 90%, a optymalnie 75-80%. Niska wilgotność, zwłaszcza w połączeniu z wysoką temperaturą, powoduje wytwarzanie u chwastów grubej warstwy kutikuli na liściach, utrudniając w ten sposób wnikanie cieczy opryskowej do wnętrza ich tkanek. Ponadto przy niskiej wilgotności powietrza dochodzi do szybkiego wyparowania cieczy opryskowej zawierającej s.cz. herbicydu, już w momencie aplikacji lub bezpośrednio z opłaszczonej powierzchni chwastów. Natomiast przy wysokiej wilgotności, zmniejszeniu ulega stres wodny, a także wydłuża się czas wysychania kropel cieczy na liściach chwastów, przez co zabieg wykonany w takich warunkach jest zdecydowanie skuteczniejszy.

Równie istotne znaczenie, co wyżej opisane czynniki, w odniesieniu do zabiegów nalistnych, mają opady atmosferyczne czyli deszcz, a ściślej rzecz ujmując, jego intensywność i czas wystąpienia po aplikacji. Silny deszcz, krótko po zabiegu, może zmyć z powierzchni chwastów, ciecz opryskową zawierającą s.cz. herbicydu, uniemożliwiając przez to jego wchłanianie. Minimalny czas, jaki powinien upłynąć od zabiegu opryskiwania do wystąpienia pierwszych opadów jest najczęściej bardzo różny i zależny głównie od substancji czynnej, formulacji preparatu czy obecności adiuwantów w cieczy roboczej. Przykładem może być taka s.cz. jak pinoksaden, która pobierana jest przez chwasty bardzo szybko, już w ciągu 1 godziny od zastosowania, przez co opady deszczu, które wystąpią po tym czasie nie obniżają skuteczności jego działania. Nieco dłuższy czas wchłaniania, wynoszący około 3 godzin posiadają środki zawierające w swoim składzie s.cz. o nazwie chlorosulfuron. Natomiast dla większości preparatów herbicydowych stosowanych nalistnie, przyjmuje się, że minimalny okres od wykonania zabiegu do wystąpienia opadów musi wynosić minimum 6 godzin.

Kolejny czynnik pogodowy mający istotny wpływ na skuteczność zabiegu to pojawienie się w okresie wczesnorannym lub wczesnowieczornym tzw. rosy. Wystąpienie silnej rosy w trakcie wykonywania zabiegu opryskiwania, utrudnia zatrzymanie się s.cz. herbicydów na liściach chwastach, w wyniku spływanie nadmiaru cieczy wraz z rosą oraz poprzez obniżenie stężenia s.cz. herbicydu na jednostce powierzchni. Natomiast delikatna rosa, zwłaszcza występująca na liściach chwastach, rosnących w czasie suszy, korzystnie pływa na wnikanie s.cz. herbicydów do ich tkanek.

Ostatnim czynnikiem, nie wpływającym na skuteczność działania s.cz. herbicydów, ale niezwykle istotnym z punktu widzenia samego zabiegu opryskiwania jest wiatr, a właściwie jego siła. Duża prędkość wiatru może spowodować znoszenie cieczy opryskowej na sąsiednie rośliny uprawne, powodując ich uszkodzenie, dlatego zaleca się wykonywanie oprysków przy prędkości wiatru nie przekraczającym 3 m/s (to jest około 11 km/h) oraz stosowanie zabezpieczeń w postaci dysz płaskostrumieniowych antydryfowych.

Znajomość oddziaływania podstawowych warunków atmosferycznych na efektywność s.cz. herbicydów, jest jednym z elementów prawidłowego wykonania zabiegu, a przez to uzyskania pożądanego efektu chwastobójczego. Ponadto, stosowanie niektórych s.cz. herbicydów obostrzone jest dodatkowymi ograniczeniami wynikającymi z przebiegu różnych czynników pogodowych, dlatego tak niezwykle istotne jest aby przed ich zastosowaniem, plantator zapoznał się z etykietą-instrukcją stosowania danego środka. W celu ułatwienia podjęcia decyzji o możliwości wykonania zabiegu, w tabeli 2 zestawiono informacje dotyczące wystąpienia niepożądanych warunków atmosferycznych dla wybranych s.cz. herbicydów zalecanych w uprawie zbóż ozimych.

 

 

 

Tabela 1. Temperaturowy zakres stosowania niektórych s.cz. herbicydów  (wg Metodyk Integrowanej Ochrony Roślin – MRiRW)

Substancja czynna Temperatura stosowania[°C]
minimalna maksymalna
chlorotoluron -3 20
pendimetalina 0 25
izoproturon >0 20
pinoksaden 1-2 20
tribenuron metylu 2-4 25
florasulam 4-5 25
jodosulfuron metylosodowy 6-10 20
chlorosulfuron 8 15
2,4-D 8-12 25

 

 

 

 

Tabela 2. Przykładowe s.cz. herbicydów zalecanych do jesiennego stosowania w zbożach ozimych wraz z informacją o warunkach pogodowych uniemożliwiających wykonanie zabiegu (wg etykiety-instrukcji stosowania tych środków)

Substancja czynna Termin stosowania Temperatura stosowania[°C] Ograniczenia w stosowaniu wynikające z warunków atmosferycznych
minimalna maksymalna
2,4-D 4 liście do końca krzewienia 10 25 – w czasie nadmiernej suszy oraz w okresie deszczowym
chlorosulfuron po siewie przed wschodami lub1 liść do końca krzewienia – w okresie dużego nasłonecznienia,- gdy amplituda temperatur między dniem a nocą jest wyższa niż 17°C,- przed i w trakcie przymrozku,- na rośliny mokre od deszczu lub rosy,- na zamarzniętą lub pokrytą śniegiem powierzchnię pola
chlorotoluron 3 liście do końca wegetacji jesiennej 20 – na rośliny mokre
diflufenikan + florasulam + penoksulam 1 liść do 3 rozkrzewień 5 25 – po nocnych przymrozkach oraz przed spodziewanymi przymrozkami,- na rośliny pokryte szronem,- przed spodziewanymi silnymi opadami deszczu
diflufenikan + mezosulfuron metylowy + jodoulfuron metylosodowy 3 liście do końca wegetacji jesiennej – przed spodziewanym silnym przymrozkiem,- na rośliny pokryte szronem- przed spodziewanymi silnymi opadami deszczu
3 liście do końca wegetacji jesiennej – przed spodziewanym przymrozkiem,- na rośliny pokryte szronem,- przed spodziewanymi silnymi opadami deszczu,- przed spodziewanymi spadkami temperatury powietrza
fluorochloridon do 2 dni po siewie 25 – podczas wiatru stwarzającego możliwość znoszenia cieczy użytkowej na sąsiednie rośliny uprawne,- podczas ciszy sprzyjającej występowaniu inwersji temperatury
flupyrsulfuron metylowy 1 liść do końca krzewienia 0 – w przypadku zagrożenia nocnymi przymrozkami,- jeśli amplituda temperatur między dniem a nocą w okresie stosowania środka wynosi powyżej 12ºC (oraz jeśli przewiduje się, że takie warunki mogą utrzymywać do tygodnia po zabiegu)
izoproturon 1-6 liści – przed spodziewanym silnym przymrozkiem
3-4 liście – przed spodziewanym silnym przymrozkiem
izoproturon + beflubutamid 2 liście do końca krzewienia – przed spodziewanym silnym przymrozkiem
pendimetalina + izoproturon po siewie przed wschodami lub w fazie 1-2 liści – na rośliny mokre oraz krótko przed przewidywanym deszczem,- przed spodziewanym wystąpieniem przymrozków poniżej (- 2°C)
pinoksaden 1 liść do końca wegetacji jesiennej – podczas wiatru stwarzającego możliwość znoszenia cieczy użytkowej na sąsiednie rośliny uprawne
tribenuron metylu 1 liść do końca krzewienia – na rośliny mokre od deszczu lub rosy

 

 

Advertisement
2 replies

Leave a Reply

Want to join the discussion?
Feel free to contribute!

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.