Spółka komandytowa lepsza niż z o.o. do prowadzenia gospodarstwa

Spółka komandytowa lepsza niż z o.o. do prowadzenia gospodarstwa

Wiele dużych gospodarstw rolnych działa w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Warto jednak rozważyć przekształcenie tej spółki w spółkę komandytową, które mogłoby przynieść jej wspólnikom istotne korzyści podatkowe, przy zachowaniu takiego samego poziomu bezpieczeństwa.

Czy jest alternatywa dla spółki z o.o.?

Zgodnie z danymi GUS na koniec 2013 roku w formie spółek z ograniczoną odpowiedzialnością prowadzonych było aż 6.178 gospodarstw rolnych, czyli prawie 92% wszystkich gospodarstw rolnych prowadzonych w formie jakiejkolwiek spółki prawa handlowego.

Źródło: Zmiany strukturalne grup podmiotów gospodarki narodowej w rejestrze REGON, 2013 r.

Popularność tych spółek wynika z niewątpliwej zalety spółki z o.o. polegającej na ograniczeniu ryzyka prowadzenia działalności w takiej właśnie formie, poprzez wyłączenie odpowiedzialności wspólników własnym majątkiem za zobowiązania spółki oraz z powszechności występowania tego typu spółki w biznesie i swego rodzaju przyzwyczajenia do niej. Okoliczność, że rolnik prowadzi gospodarstwo rolne w ramach spółki z o.o., nie stanowi jednak przeszkody, aby zmienił on formę działalności w drodze procedury przekształcenia, celem skorzystania z zalet innych spółek prawa handlowego. Nie tylko bowiem spółki z o.o. pozwalają wspólnikom zabezpieczyć swój majątek osobisty przed roszczeniami ewentualnych wierzycieli spółki, a przy tym mają inne zalety, których nie ma spółka z o.o.

Bardzo ciekawą alternatywę dla spółek z o.o. stanowią zwłaszcza spółki komandytowe, których najistotniejszą cechą jest to, że przynajmniej jeden z jej wspólników ponosi pełną odpowiedzialność za zobowiązania spółki (komplementariusz), zaś pozostali wspólnicy (komandytariusze), przy odpowiedniej konstrukcji umowy spółki komandytowej mogą zostać całkowicie wyłączeni od osobistej odpowiedzialności za zobowiązania spółki. Po przekształceniu spółki z o.o. w spółkę komandytową, dotychczasowi wspólnicy spółki z o.o. uzyskaliby więc status komandytariuszy, co pozwoliłoby wyłączyć ich odpowiedzialność za zobowiązania spółki komandytowej.

Jakie korzyści podatkowe dają spółki komandytowe?

Zgodnie z ustawami o podatkach dochodowych (PIT i CIT), przepisów tych ustaw nie stosuje się do przychodów z działalności rolniczej, a więc do przychodów uzyskiwanych przez gospodarstwa rolne. Gospodarstwa te opłacają bowiem wyłącznie podatek rolny uzależniony od wielkości ich areału. Dziewiętnastoprocentowy podatek dochodowy pojawia się jednak, gdy rolnicy będący wspólnikami w spółkach z o.o. zdecydują się na wypłatę zysku osiągniętego przez spółkę z o.o. (PIT od dywidendy). Co prawda podatek ten nie wystąpi, gdy cały zysk będzie stale reinwestowany w ramach spółki z o.o., jednakże pożądaną sytuacją biznesową dla wspólników jest posiadanie otwartej drogi do wypłaty środków, aby móc je zainwestować w inne przedsięwzięcie, czy też przeznaczyć na prywatne potrzeby.

W odróżnieniu od sytuacji mającej miejsce przy wypłacie dywidendy ze spółek z o.o., wypłata zysku przez wspólników spółek komandytowych nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym, wobec czego wspólnicy spółek komandytowych mogą swobodnie wypłacać zysk gospodarstw rolnych bez konieczności płacenia jakiegokolwiek podatku dochodowego. Wynika to z tego, że spółki komandytowe oraz inne spółki osobowe nie są podatnikami podatków dochodowych (PIT i CIT), a opodatkowanie występuje bezpośrednio na poziomie wspólników. Można więc powiedzieć, że z podatkowego punktu widzenia dochód spółki jest od razu dochodem wspólnika. Skoro zatem spółka komandytowa osiąga dochody z działalności rolniczej oznacza to, że takie dochody, w świetle ustawy o PIT, uzyskują bezpośrednio wspólnicy. Nie będą oni jednak zobowiązani do płacenia podatku dochodowego, ponieważ zgodnie z ustawą o PIT dochody z działalności rolniczej nie podlegają w ogóle opodatkowaniu tym podatkiem. Brak opodatkowania w takiej sytuacji potwierdzają organy podatkowe m.in. w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 14 marca 2008 roku, sygn. ITPB1/415-754/07/MR oraz w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi, sygn. IPTPB3/423-426/13-4/IR z dnia 4 lutego 2014 roku.

Jakie jeszcze korzyści płyną z wyboru spółki komandytowej?

Rolnicy prowadzący gospodarstwa rolne w formie spółek z o.o. powinni rozważyć przekształcenie ich spółek w spółki komandytowe, nie tylko ze względu na możliwość ograniczenia osobistej odpowiedzialności i korzyści podatkowe, ale również ze względu na elastyczność konstrukcji spółek komandytowych, co należy rozumieć jako bardzo szerokie możliwości modyfikowania postanowień ustawowych. Możliwe jest zatem takie ukształtowanie umowy spółki komandytowej, które sprawi, że będzie ona dopasowana do konkretnego przedsięwzięcia realizowanego przez dane gospodarstwo rolne, bądź też do konkretnego układu sił między wspólnikami w ramach określonej spółki. Elastyczność spółek komandytowych przejawia się również w braku zależności między wysokością wkładu wniesionego przez wspólnika do spółki a wysokością jego udziału w zysku. Dopuszczalne jest zatem przyznanie znacznego udziału w zysku wspólnikowi wnoszącemu stosunkowo nieduży wkład i na odwrót – wspólnik wnoszący duży wkład może w określonych okolicznościach partycypować w niewielkim stopniu w zysku. Dzięki temu łatwiej dokonać różnych rozliczeń między wspólnikami, czy też przyjąć do spółki osobę, która nie dysponuje wystarczającym kapitałem, by przystąpić do spółki z o.o. na odpowiedni procent. Elastyczność dysponowania zyskiem spółki komandytowej polega również na możliwości podjęcia uchwał o wypłacie zaliczek na poczet zysku w czasie trwania roku obrotowego.

Coraz więcej przedsiębiorców działających w innych branżach niż rolnictwo dostrzega powyższe zalety spółek komandytowych, o czym świadczy wciąż rosnąca liczba tych spółek w innych sektorach. Przykładowo możnaby wskazać, że rok 2013 przyniósł wzrost liczby spółek komandytowych w branży zajmującej się produkcją maszyn i urządzeń – o 45,7% oraz w branży produkcji napojów – aż o 66,7%, w sytuacji, gdy w rolnictwie, wzrost ten był wyraźnie niższy – o 25,9%. Znaczącym wskaźnikiem świadczącym o tym, że coraz więcej polskich przedsiębiorców docenia zalety spółek komandytowych jest również wciąż rosnąca liczba tych spółek ogółem – obecnie jest ich w Polsce już 12.658, czyli dwa razy więcej niż w 2010 roku i dziesięć razy więcej niż w 2005 roku.

Źródło: Zmiany strukturalne grup podmiotów gospodarki narodowej w rejestrze REGON, 2002-2013 r.

Nie taki diabeł straszny

Jak zatem przekształcić spółkę z o.o. w komandytową? Zmiana formy prowadzonej działalności przewidziana jest przez Kodeks spółek handlowych. Nie należy bać się tej procedury – nie jest ona bowiem ani bardzo skomplikowana, ani też szczególnie długotrwała (przy dobrym doradztwie powinna potrwać nie dłużej niż 2 miesiące), a może przynieść rolnikom istotne korzyści. Ponadto przekształcenie nie skomplikuje sprawnego funkcjonowania gospodarstwa rolnego, gdyż nastąpi bez wpływu na bieżącą działalność spółki, a przekształconej spółce komandytowej będą przysługiwać wszelkie prawa i obowiązki, które miała spółka z o.o. (nastąpi pełna kontynuacja działalności). Także przepis o opodatkowaniu zysków zatrzymanych w spółce z o.o. i nie wypłaconych wspólnikom przed przekształceniem nie jest dużym problemem, gdyż dobrzy doradcy powinni znaleźć rozwiązanie pozwalające zminimalizować obciążenia podatkowe w takim wypadku. Warto więc pomyśleć o przekształceniu spółki z o.o. w komandytową, bo korzyści z niego wynikające mogą być naprawdę spore.

Tomasz Rutkowski

Autor jest radcą prawnym w Kancelarii Prawnej PragmatIQ (www.pragmatiq.pl) oraz redaktorem portalu www.komandytowa.pl