Zwalczanie chwastów w zbożach jarych

 

Odchwaszczanie zbóż jarych

dr inż. Renata Kieloch

Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa-Państwowy Instytut Badawczy

Spośród powszechnie występujących w uprawach zbóż chwastów krótkotrwałych wiele z nich jest wspólnych dla upraw ozimych i jarych, np. przytulia czepna, jasnoty, przetaczniki, mak polny, chwasty rumianowate, gwiazdnica pospolita, tobołki polne, tasznik pospolity. Oprócz wymienionych, w zbożach jarych występują wschodzące na wiosnę gatunki jare takie jak komosa biała, gorczyca polna, rdesty, a z jednoliściennych owies głuchy. W przypadku chwastów wieloletnich problem dla zbóż stanowi perz właściwy oraz ostrożeń polny. W odróżnieniu od ozimin, regulacja zachwaszczenia w zbożach jarych jest znacznie łatwiejsza. Przede wszystkim łatwiejszy jest wybór terminu wykonania zabiegu, gdyż w programie ochrony zbóż jarych przed chwastami brak jest oprysków przedwschodowych. Wymusza to zabieg nalistny, przed wykonaniem którego mamy możliwość rozpoznania składu botanicznego zachwaszczenia i dobór odpowiedniego środka chwastobójczego. Opryski w zbożach jarych można już rozpocząć w fazie 2-3 liści (np. herbicydem Mustang 306 SE), zaś ostatnie zabiegi przeprowadza się nawet w fazie liścia flagowego (np. herbicydami Starane 250 EC i Tomigan 250 EC).

Na krajowym rynku można znaleźć blisko 100 herbicydów, którymi można odchwaszczać zboża jare. Większość z nich wykazano w tabelach 1 i 2. Należy jednak podkreślić, że wiele preparatów zawiera tę samą substancję aktywną, tak więc wykazuje podobne działanie. Przy wyborze środka chwastobójczego w pierwszej kolejności należy kierować się stanem zachwaszczenia plantacji, zwracając w pierwszej kolejności uwagę na zniszczenie gatunków o wysokiej szkodliwości dla zbóż. Spośród gatunków jednoliściennych duże zagrożenie stanowi owies głuchy, który już w ilości 5 sztuk na 1m2 może powodować straty w plonach. W tabeli 1 przedstawiono herbicydy, którymi można zwalczać ten gatunek. Oparte są one na trzech substancjach aktywnych takich jak fenoksaprap-P-etylu, pinoksaden i propoksykarbazon sodu. Ostatnia z wymienionych znajduje się w herbicydzie Attribut 70 SG, który również niszczy kilka gatunków dwuliściennych z rodziny krzyżowych, tj. samosiewy rzepaku, tasznik pospolity i tobołki polne, jednak generalnie jest to środek zalecany do zwalczania gatunków jednoliściennych. Pozostałe dwie substancje aktywne zwalczają tylko i wyłącznie chwasty jednoliścienne. Taki stan zachwaszczenia rzadko występuje na polach, tak więc w celu zwalczenia gatunków dwuliściennych, należy zastosować mieszaniny zbiornikowe z innymi herbicydami. Przykładowo, mieszanina środka Puma Uniwersal 069 EW z herbicydem Sekator 125 OD lub Chwastox Turbo 340 SL wykazuje wysoką skuteczność w stosunku do szerokiego spektrum gatunków dwuliściennych, włączając w to następujące gatunki: jasnoty, komosa biała, mak polny, maruna bezwonna, rdesty, ostrożeń polny, przytulia czepna. Niestety, brak jest zalecanych mieszanin środka Axial (50 EC lub 100 EC) z innymi herbicydami, stąd też gatunki dwuliścienne można zniszczyć w oddzielnym zabiegu z wykorzystaniem któregoś z herbicydów podanych w tabeli 2. Na uwagę zasługuje również nie wykazany w żadnej z tabel środek Apyros 75 WG, który zwalcza jednocześnie chwasty jedno- i dwuliściennych (tylko w pszenicy jarej). Pomimo że na owies głuchy działa średnio skutecznie, na uwagę zasługuje fakt, że posiada zdolność ograniczania rozwoju perzu. Należy przy tym pamiętać, że rośliny perzu są najbardziej wrażliwe na ten herbicyd, gdy ich faza nie przekracza 3- 5 liści (5-20 cm wysokości).

Na polach, na których występuje wysoce konkurencyjna przytulia czepna bardzo dobrze sprawdzą się herbicydy jednoskładnikowe zawierające fluroksypyr (np. Starane 250 EC) oraz amidosulfuron (np. Grodyl 75 WG), które skutecznie niszczą ją w każdej fazie rozwojowej. Herbicyd Starane Super 101 SE będący kombinacją fluroksypyru z florasulamem zwalcza przytulię do 20 cm wysokości. Podobną skuteczność wykazują herbicydy będące fabryczną mieszaniną 2,4-D z florasulamem. Oprócz wyrośniętej przytulii, dobrze eliminują mocno zaawansowane w rozwoju (do 25 cm) chwasty rumianowate. Jako jedyne nadają się do zastosowania w mieszankach zbożowych, za wyjątkiem zawierających owies. Z kolei Mustang Forte 195 SE, zawierający dodatkowo aminopyralid, jest również skuteczny w stosunku do fiołka polnego w fazie przed kwitnieniem. Można go również stosować w mieszankach zbożowych, z wyjątkiem tych, które zawierają owies. Dość silną grupę w tabeli 2 stanowią środki zawierające tribenuron metylu. Dla osiągnięcia zadowalającego efektu chwastobójczego niektóre z nich wymagają dodatku adiuwanta Trend 90 EC, a niektóre Atpolan 80 EC lub Silwett. Te pierwsze zwalczają m.in. rumianowate, rdesty, komosę białą, gorczycę polną, gwiazdnicę pospolitą, mak polny, tobołki polne, a te które stosuje się z adiuwantem Atpolan 80 EC lub Silwett dodatkowo niszczą przytulię czepną i jasnotę białą. Herbicydy zawierające tę substancję aktywną, obok wcześniejszych form użytkowych SG i WG, są także produkowane w najnowszej technologii SX, która zapewnia całkowitą i jednorodną rozpuszczalność środka, co skutkuje lepszym efektem chwastobójczym. Z tą formą użytkową możemy również spotkać się w preparatach zawierających mieszaninę tribenuronu metylu z tifensulfuronem metylu, np. Calibre SX 50 SG, Granstar Ultra SX 50 SG oraz mieszaninę tifensulfuronu metylu z metsulfuronem metylu (Finish SX 40 SG). Herbicydy zawierające jedynie metsulfuron metylu charakteryzują się dość wąskim spektrum zwalczanych gatunków chwastów (fiołek polny, gwiazdnica pospolita, komosa biała, jasnota różowa, rumianowate, rdest plamisty, tasznik pospolity). Wąski zakres zwalczanych gatunków wykazują również jednoskładnikowe środki z grupy tzw. regulatorów wzrostu, czyli zawierające tylko MCPA lub 2,4-D. Lepsze efekty natomiast dają ich fabryczne mieszaniny, zwłaszcza że zwalczają wysoce szkodliwe dla zbóż gatunki jak przytulia czepna czy ostrożeń polny. Ten ostatni jest również wrażliwy na takie herbicydy jak m.in. Dragon 450 WG, Calibre SX 50 SG, Granstar Ultra SX 50 SG, Sekator 125 OD, Maczeta OD 125.

Tabela 1. Herbicydy do zwalczania chwastów jednoliściennych

Substancja

Herbicyd Dawka Termin

pj

jj

pżj

ow

m

fenoksaprop-P-etylu

Foxtrot 069 EW, Jaguar 069 EW

0,8-1 l od fazy krzewienia do początku strzelania w źdźbło

x

x

Puma Universal 069 EW

od początku krzewienia do końca fazy 1-go kolanka

x

x

pinoksaden

Axial 50 EC

0,6-0,9 l

od fazy 1-go liścia do liścia flagowego

x

x

Axial 100 EC
(+ Adigor 440 EC)

0,3 l + 0,9 l

0,45 + 1,35 l

od fazy 3-4 liści do liścia flagowego

x

x

propoksykarbazon sodu

Attribut 70 SG

60 g

pełnia krzewienia

x

Tabela 2. Herbicydy do zwalczania chwastów dwuliściennych

Substancja

Herbicyd

Dawka

Termin

pj

jj

pżj

ow

m

MCPA

Dicoherb 750 SL

0,75 l

od 4 liści do końca krzewienia

x

x

Chwastox 700 SL

0,75 l krzewienie

x

x

x

x

MCPA

+ dikamba

Chwastox Turbo 340 SL 2 l krzewienie

x

x

Dicoherb Turbo 750 SL

1,0-1,25 l

x

x

MCPA

+ dikamba

+ mekoprop-P

Chwastox Trio 540 SL 1,5 l krzewienie

x

x

2,4-D Aminopielik Standard 600 SL 1,0-1,25 l od 4-5 liści do końca krzewienia

x

x

Esteron 600 EC, Dicopur 600 SL 0,8-1 l
2,4-D

+ dikamba

Aminopielik D 450 SL 3 l od 4-5 liści do końca krzewienia

x

Aminopielik Super 464 SL 0,8 l krzewienie

x

x

2,4-D

+ mekoprop

+ dikamba

Aminopielik Tercet 500 SL 1,5-2 l od 4-5 liści do końca krzewienia

x

x

x

dichlorprop-P Duplosan DP 600 SL 2-2,5 l na początku fazy strzelania w źdźbło

x

  Starane 250 EC 0,6 l od 3-4 liści do początku fazy liścia flagowego

x

x

Tomigan 250 EC 0,6-0,8 l od 3-4 liści do początku fazy strzelania w źdźbło

x

x

2,4-D

+ fluroksypyr

Gold 450 EC 1-1,25 l od fazy 3 liści do

2-go kolanka

x

x

x

x

fluroksypyr

+ florasulam

Starane Super 101 SE 1-1,25 l od 3-4 liści do końca krzewienia

x

x

x

x

1,5 l od końca krzewienia do fazy liścia flagowego

dikamba

+ triasulfuron

Arena 70 WG, Lintur 70 WG, Merida 70 WG

120-150 g

od 3-4 liści do końca krzewienia

x

x

x

x

dikamba

+ tritosulfuron

Nokaut 75 WG 0,2 kg od 3 liści do pełni krzewienia

x

x

x

amidosulfuron

Grodyl 75 WG, Faraon 75 WG, Sulfan 75 WG

20 g od 5 liści do końca krzewienia

x

x

x

amidosulfuron + jododulfuron metylosodowy Maczeta OD 125 0,1+0,15 l od 5 liści do końca krzewienia

x

x

x

Sekator 125 OD

od 3 liści do końca krzewienia
2,4-D

+ florasulam

Deresz 306 SE, Feniks 306 SE, King 306 SE, Kojot 306 SE, Mustang 306 SE

0,4-0,6 l od 2-3 liści do 2-go kolanka

x

x

x

x

florasulam

Dobler 50 SC

0,08-0,1 l

od 3 rozkrzewień do początku fazy 1-go kolanka

x

florasulam

+ aminopyralid

+ 2,4-D

Mustang Forte 195 SE

0,8 l

od 4 liści do 2-go kolanka

x

x

x

x*

tribenuron metylu Bron 750 SG

+ Trend 90 EC

15-20 g
od 3 liści do strzelania w źdźbło

x

x

od krzewienia do początku strzelania w źdźbło

x

x

Granstar 75 WG
Granstar SX 50 SG 25-30 g od 3 liści do strzelania w źdźbło

x

x

x

x

x

x

Triben X 500 SG

Trimmer 50 SG

Cuckoo 750 WG

+ Atpolan 80 EC lub Silwett

20-25 g

od krzewienia do początku strzelania w źdźbło

x

x

Helgran 75 WG, Helm Tribi 75 WG, Helmstar 75 WG, Tribex 75 WG

15-20 g

Triben Super 500 SG, Tristar 50 SG

25-30 g od początku krzewienia do początku 1-go kolanka

x

Viking 75 WG

20 g

do początku strzelania w źdźbło

tribenuron metylu

+ mekoprop-p

Granstar Power 74,4 SG, Gradio 74,4 SG

+ Trend 90 EC

0,8-1 kg

od 3 rozkrzewień do 2-go kolanka

x

x

tribenuron metylu

+ tifensulfuron metylu

Calibre SX 50 SG

+ Trend 90 EC

36-48 g

od 3 liści do strzelania w źdźbło

x

x

Granstar Ultra SX 50 SG, Picaro SX 50 SG, Pragma SX 50 SG

40-48 g

metsulfuron metylu

Desperado 20 WG, Pike 20 SG, Sheriff 20 WG, Winnetou 20 WG

20-30 g

od 5 rozkrzewień do

3-go kolanka

x

x

Primstar 20 SG

20 g krzewienie

x

tifensulfuron metylu

+ metsulfuron metylu

Chenkar 750 WG

60 g

od 3 liści do 1-go kolanka

x

Finish SX 40 SG

(+ Trend 90 EC)

60-75 g

od 2 rozkrzewień do fazy strzelania w źdźbło

x

x

karfentrazon etylu Aurora 40 WG 50 g od 3 liści do końca krzewienia

x

x

karfentrazon etylu

+ mekoprop

Platform 61,5 SG

0,6-1 kg

od 4-5 liści do strzelania w źdźbło

x

x

*stosować w mieszance jęczmienia jarego z owsem

pj – pszenica jara, jj – jęczmień jary, pżj – pszenżyto jare, ow – owies, m – mieszanki zbożowe

Advertisement
3 replies
  1. MaciejGlinski
    MaciejGlinski says:

    Ja nie mieszam Axiala 50 i jestem zadowolony z tego jak działa na chwasty choć z tego co wiem niektórzy 100 mieszali z Moddusem. Mieszanie środków to jednak jest trudna choć niby opłacalna sprawa, ale bez odpowiedniej wiedzy lepiej się za to nie zabierać.

    Odpowiedz
  2. krason
    krason says:

    dobry artykuł choć przydałoby się pewnie uaktualnienie. sam staram się jednak wykonywać dwa opryski. Pierwszy axialem 50 na miotłę i wyczyniec a drugi linturem na dwuliścienne. słyszałem że część rolników miesza te środki ale sam wole trzymać się zaleceń

    Odpowiedz
    • MB
      MB says:

      Ja 2 lata temu pomieszalem Lintura z Axialem 100 i cześć owsa głuchego( w jeczmieniu jarym) przeżyła ale reszta chwastów dwuliścinnych padła.

      Odpowiedz

Leave a Reply

Want to join the discussion?
Feel free to contribute!

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.