XIX Konferencja Rolnictwa Cyfrowego

W dniach od 12. do 14. lutego 2024 roku odbyła się Międzynarodowa Konferencja związana z innowacyjnymi zagadnieniami dot. rolnictwa cyfrowego.

XIX Konferencja Rolnictwa Cyfrowego miała miejsce w Centrum Kultury i Nauki Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego w Sanktuarium Św. Jacka w Kamieniu Śląskim i odbyła się dzięki współpracy firmy Agrocom Polska z firmą CLAAS Polska Sp. z o.o. oraz partnera – firmy AgroAS.

Pod hasłem „Rewolucji technologicznej” kryją się przemiany związane z wejściem w obszar rolnictwa systemów Sztucznej Inteligencji. Mamy zatem do czynienia z sytuacją kiedy to analizy danych zbieranych z rozmaitych sensorów zostają bezpośrednio wprzęgnięte w proces gospodarki rolnej.

Poruszonych zostało 37 tematów; m.in. Rolnictwo 4.0 – przemysłowe technologie w rolnictwie, agronomia jutra, optymalizacja siewu i nawożenia. Podjęte zostały również takie tematy jak: precyzyjne biologiczne zwalczanie chwastów i chorób roślin rolniczych, nawożenie ich siarką i azotem, precyzyjna biostymulacja roślin uprawnych, a także biologiczne metody zwalczania omacnicy prosowianki.

Budowa robotów autonomicznych (analiza mowy, obrazu, map satelitarnych, technik laserowych impulsów elektro-magnetycznych w czasie rzeczywistym), symulacja cyfrowa, rzeczywistość rozszerzona, budowa sieci neuronowych dają nadzieję na powstanie bezpiecznych, przyjaznych dla środowiska i opłacalnych inwestycji na poziomie gospodarstwa rolnego.

„Rewolucja cyfrowa, upowszechnienie dostępu do Internetu oraz związany z tym postęp technologiczno-organizacyjny kreują nowe potrzeby, jak i nowe możliwości ich zaspokojenia. Obejmuje to całą gospodarkę, w tym także sektor agrobiznesu.

Jednym z najbardziej dynamicznych obszarów cyfrowego świata w ostatnich latach, jest rozwijanie i wykorzystanie rozwiązań określanych jako tzw. „sztuczna inteligencja” (z ang. „artificial inteligence” – czyli „AI”).

Sztuczna inteligencja to dziedzina nauki zajmująca się badaniem mechanizmów ludzkiej inteligencji oraz modelowaniem i konstruowaniem systemów, które są w stanie wspomagać lub zastępować inteligentne działania człowieka” (źródło: Encyklopedia PWN).

Parlament Europejski wskazuje, że sztuczna inteligencja to zdolność maszyn do wykazywania ludzkich umiejętności, takich jak rozumowanie, uczenie się, planowanie i kreatywność.

Sztuczna inteligencja umożliwia systemom technicznym postrzeganie ich otoczenia, radzenia sobie z tym, co postrzegają i rozwiązywanie problemów, działając w kierunki osiągnięcia określonego celu.

Komputer odbiera dane (już przygotowane lub zebrane za pomocą jego czujników, np. kamery), przetwarza je i reaguje.

Systemy SI są w stanie do pewnego stopnia dostosować swoje zachowanie, analizując skutki wcześniejszych działań i działając autonomicznie. Sztuczna inteligencja stosowana jest w zarządzaniu gospodarstwami rolnymi poprzez dostarczanie danych i wspomaganie świadomych decyzji rolników w zakresie optymalizacji planowania upraw, struktury zasiewów, zarządzania zasobami wodnymi i nawożeniem.

Stosuje się ją również podczas monitorowania i analizy danych zbieranych przy pomocy systemów komputerowych, dronów i sensorów w celu kontrolowania stanu upraw, gleb oraz dostarczania informacji przydatnych podczas efektywnego gospodarowania.

Systemy oparte na AI pomagają zbierać i analizować dane związane z produkcją, pogodą warunkami rynkowymi i innymi, a w wyniku są w stanie generować rekomendacje przydatne przy zarządzaniu gospodarstwem.

To pozwala podejmować bardziej trafione decyzje, kontrolować i optymalizować koszty i przychody, redukować ryzyko i podnosić zyski.

Automatyzacja procesów, drony i robotyzacja

Wykorzystywanie dronów i robotyki w rolnictwie, wspomagane sterowaniem przez AI, umożliwia automatyzację procesów technologicznych takich jak sadzenie, pielęgnacja czy zbiory, co redukuje zapotrzebowanie na pracę fizyczną i zwiększa precyzję działalności.

Prognozowanie występowania i zapobieganie chorobom roślin, które dzięki rozwiązaniom AI pozwalają na szybszą reakcję, minimalizację strat i zwiększenie efektywności zabiegów ochrony roślin.

Precyzyjne nawożenie i ochrona roślin

AI może pomóc w określaniu potrzeb żywieniowych roślin i stosowaniu precyzyjnego nawożenia. Odpowiednie czujniki, analizy obrazu i algorytmów AI umożliwiają monitoring zdrowia roślin, identyfikację szkodników i chorób oraz generują dokładne rekomendacje w zakresie ochrony roślin.

AI w produkcji zwierzęcej

Gospodarstwa specjalizujące się w produkcji zwierzęcej, posiadające duże stada i budynki inwentarskie, muszą postawić albo na typową ludzką kontrolę (obarczoną błędami przeoczenia i wymagającą zdobycia siły roboczej), albo wdrażają inteligentne rozwiązania w postaci czujników lub kamer wspomaganych przez AI. Coraz częściej korzysta się z automatów lub robotów wspomaganych przez AI do takich procesów jak karmienie zwierząt czy udój.

Koncepcja „inteligentnych wiosek”

AI może być wykorzystana do podniesienia standardu usług publicznych, poprawy jakości i poziomu życia na obszarach wiejskich, tworzenia nowych miejsc pracy oraz do zrównoważonego rozwoju regionu.

Koncepcja inteligentnych wiosek opiera się na założeniu, że społeczność wiejska wykorzystuje nowoczesne narzędzia technologiczne bazując na lokalnych zasobach i atutach, stara się redukować negatywny wpływ na środowisko naturalne oraz wspólnie decyduje o swoim własnym kierunku rozwoju (źródło: KSOW).

Zagrożenia związane z wprowadzaniem AI

Przedstawiamy wybrane wyniki raportu NETSKOPE związanego z bezpieczeństwem korzystania z AI:

W 2023 roku najczęściej stosowanym sposobem uzyskania początkowego dostępu były narzędzia socjotechniczne (najłatwiejszy sposób w systemach, które szybko łatają luki zabezpieczeń i ograniczają zdalny dostęp).

Ataki socjotechniczne to najczęściej:

– phishing (w celu kradzieży danych uwierzytelniających ),

– trojany (w celu nakłonienia użytkowników do pobrania i zainstalowania złośliwego oprogramowania).

Średnio w każdym miesiącu 2023 roku 29 na 10 tys. użytkowników klikało w link phishingowy.

Aplikacje chmurowe i witryny zakupowe należały do głównych celów ataków przez cały rok, ale także portale bankowe, media społecznościowe i cele rządowe zauważyły znaczny wzrost.

Drugim najczęstszym narzędziem ataku było pobranie przez użytkowników trojanów (średnio 11 na 10 tys. użytkowników, co znaczy że typowa organizacja pobrała średnio 132 trojany/rok!).

Najwięcej grup przestępczych ulokowanych było w Rosji, a zagrożenia geopolityczne najczęściej pochodziły z Chin (źródło: PAP).

Sztuczną inteligencję można z powodzeniem stosować na obszarach wiejskich, ponieważ wspomaga ona zarówno produkcję roślinną jak i zwierzęcą. Zastosowanie AI może przyczynić się do wielu korzyści na poziomie gospodarstw, w tym do optymalizacji procesów technologicznych, redukcji kosztów i zwiększenia zysków (źródło: oprac. dr inż. Stanisław Minta – Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu).

Podczas dwudniowej konferencji zastanawiano się również nad kierunkami i wyzwaniami polskiego oraz europejskiego rolnictwa. Czynniki które będą wpływały na współczesne rolnictwo to przemiany strukturalne, zmiany klimatyczne, sytuacja geopolityczna, a także demografia i zmiany społeczne.

Stawiano także następujące pytania: jaki będzie kształt Wspólnej Polityki Rolnej, co dalej z Europejskim Zielonym Ładem, czy europejskie i polskie rolnictwo będzie konkurencyjne na rynku światowym?

Kolejna, jubileuszowa edycja międzynarodowej konferencji już za rok, a dokładnie 13-15.01.2025!

dr inż. Jerzy Koronczok Agrocom Polska

dr hab. inż. Adam Ekielski, prof. Uczelni, SGGW

Krzysztof Gomolla, CLAAS Polska

prof. dr hab. Małgorzata Bzowska-Bakalarz, kierownik Katedry Bioróżnorodności i Zrównoważonego Rozwoju, Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania z siedzibą w Rzeszowie.

Fot. Renata Struzik, XIX Konferencja Rolnictwa Cyfrowego.