Zwalczanie chwastów w zbożach ozimych wiosną
Zwalczanie chwastów w zbożach ozimych wiosną
dr inż. Renata Kieloch
Wiosenne odchwaszczanie zbóż ozimych powinno być zabiegiem korygującym, gdy przebieg pogody zimą sprzyjał nowym wschodom chwastów oraz na polach, na których nie stosowano herbicydów jesienią (np. zbyt późno obsianych).
Wczesną wiosną chwasty rosną bardzo intensywnie i szybko osiągają fazy, w których stają się mało wrażliwe na herbicydy. Dlatego z zabiegiem chwastobójczym nie należy zwlekać, ale wykonać go, gdy tylko warunki pogodowe pozwolą na wjazd ciągnika z opryskiwaczem w pole, a temperatura powietrza będzie na tyle wysoka, aby zastosowane środki mogły skutecznie działać. O powodzeniu zabiegu chwastobójczego decyduje w pierwszym rzędzie wybór odpowiedniego herbicydu, który powinien zwalczać gatunki dominujące na danym polu, a zwłaszcza te, które są wysoce konkurencyjne dla uprawianego zboża. Przeoczenie gatunków o dużej szkodliwości dla zbóż, nawet jeśli występują w niewielkim nasileniu, skutkuje znacznymi stratami w plonach.
Herbicydy do odchwaszczania zbóż można podzielić na dwie główne grupy: do zwalczania chwastów dwuliściennych oraz do jednoczesnego zwalczania chwastów jedno- i dwuliściennych. Istnieje również niewielka grupa środków ukierunkowanych tylko na niszczenie gatunków jednoliściennych (miotła zbożowa, wyczyniec polny). Herbicydy te skutecznie zwalczają chwasty nawet mocno zaawansowane w rozwoju, tj. w fazie krzewienia. W celu poszerzenia spektrum zwalczanych gatunków o dwuliścienne, środki Fantom 069 EW, Foxtrot 069 EW i Puma Universal 069 EW można stosować w mieszaninach z innymi herbicydami, np. Chwastox Extra 300 SL, Grodyl 75 WG.
Tabela 1. Herbicydy do zwalczania chwastów jednoliściennych.
Substancja aktywna |
Herbicyd |
Roślina uprawna |
pinoksaden |
Axial 100 EC |
po, jo |
fenoksaprop-P-etylu |
Agria-Fenoksaprop 069 EW, Fantom 069 EW, Puma Universal 069 EW |
po |
Foxtrot 069 EW |
po, pż, zo |
|
tralkoksydym |
Grasp 400 EC |
po |
po – pszenica ozima, jo – jęczmień ozimy, pż – pszenżyto ozime, zo – żyto ozime
Do odchwaszczania plantacji zachwaszczonych jednocześnie gatunkami jedno- i dwuliściennymi służą środki przedstawione w tabeli 2. Należy je stosować jak najszybciej po ruszeniu wiosennej wegetacji. Z wykonaniem zabiegu należy się spieszyć, głównie z tego względu, że najefektywniej niszczą miotłę, gdy występuje ona we wczesnych fazach rozwojowych (do fazy 2-4 liści). Zabiegi należy wykonać najpóźniej do końca krzewienia pszenicy. Wyjątek stanowią środki zawierające sulfosulfuron, które można stosować do fazy drugiego kolanka. Na uwagę zasługuje fakt, że substancja ta jest skuteczna również w ograniczaniu wzrostu perzu właściwego. Dłuższym terminem stosowania charakteryzują się również herbicydy zawierające piroksysulam oraz mieszaninę mezosulfuronu metylowego z jodosulfuronem metylosodowym. W tej grupie środków na uwagę zasługują również herbicydy zawierające chlorotoluron, które pomimo dość wąskiego zakresu zwalczanych gatunków są skuteczne w niszczeniu wysoce konkurencyjnego dla zbóż chabra bławatka. Z kolei najszerszym spektrum zwalczanych gatunków charakteryzują się: Huzar 05 WG, Huzar 100 OD i Huzar Activ 387 OD. Herbicydy zawierające izoproturon dość dobrze niszczą chwasty rumianowate, mak polny, tobołki polne, dymnicę pospolitą, gwiazdnicę pospolitą i bodziszka drobnego. Jego fabryczne mieszaniny z innymi substancjami aktywnymi dodatkowo mogą zwalczać fiołka polnego, jasnoty, przytulię czepną.
Tabela 2. Herbicydy do zwalczania chwastów jedno- i dwuliściennych.
Substancja aktywna |
Herbicyd |
Roślina uprawna |
sulfosulfuron |
Apyros 75 WG, Nylon 75 WG |
po |
jodosulfuron metylosodowy |
Huzar 05 WG, Huzar 100 OD |
po, pż, zo |
jodosulfuron metylosodowy + 2,4-D |
Huzar Activ 387 OD |
po, pż, zo |
propoksykarbazon sodu |
Attribut 70 SG |
po, pż |
Attribut 70 WG |
po, pż |
|
chlorosulfuron |
Glean 75 WG |
po |
tifensulfuron metylu + chlorosulfuron |
Chisel 75 WG |
po, jo, pż, zo |
mezosulfuron metylowy + jodosulfuron metylosodowy |
Atlantis 04 WG, Atlantis 12 OD |
po, pż zo |
tifensulfuron metylu + tribenuron metylu |
Anex SX 50 SG, Rubin SX 50 SG |
po, pż, zo |
piroksysulam |
Mover 75 WG, Nomad 75 WG |
po, pż, zo |
propoksykarbazon sodu + jodosulfuron metylosodowy |
Caliban 178 WG |
po |
izoproturon |
Golden IPU 500 SC, Isoguard 500 SC, Izoproturon 500 SC |
po |
IPU Gold 500 SC, IPUherb 500 SC, Izofarm 500 SC, Izoherb 500 SC, Protugan 500 S.C. |
po, pż |
|
izoproturon + bifenox |
Bifenix N 499 SC |
po |
izoproturon + beflubutamid |
Herbaflex 585 S.C. |
po |
izoproturon + diflufenikan |
Legato Plus 600 SC, Protekt Plus 600 SC |
po |
Pelikan Plus 600 S.C. |
po, pż |
|
chlorotoluron |
Lentipur Flo 500 S.C. |
po, jo, pż, zo |
Tolurex 500 S.C. |
po |
|
jodosulfuron metylosodowy + propoksykarbazon sodowy + amidosulfuron |
Zeus 208 WG |
po |
Wśród herbicydów zwalczających chwasty dwuliścienne najbardziej popularne są tzw. regulatory wzrostu, czyli środki zawierające w swoim składzie 2,4-D, MCPA, dikambę, mekoprop, dichlorprop lub fluroksypyr. W większości przypadków stosuje się je do końca fazy krzewienia zbóż, a do skutecznego działania wymagają temperatury nie niższej niż 10ºC. Produkty jednoskładnikowe, zawierające tylko 2,4-D lub MCPA, charakteryzują się niewielkim zakresem zwalczanych gatunków chwastów (chaber bławatek, dymnica pospolita, mak polny, sporek polny, tasznik pospolity, tobołki polne). W związku z tym na polach silniej zachwaszczonych bardziej przydatne są ich fabryczne mieszaniny, np. 2,4-D + dikamba, lub mieszaniny ze związkami z innej grupy chemicznej, np. 2,4-D + florasulam. Równie liczne w tej grupie są tzw. herbicydy sulfonylomocznikowe, wśród których najliczniej reprezentowany jest tribenuron metylu. Jest on skuteczny w niszczeniu m.in. chwastów rumianowatych, krzyżowych, komosy białej, szarłata szorstkiego, chabra bławatka, jednak w średnim stopniu eliminuje przytulię czepną. Znacznie szerszym spektrum zwalczanych gatunków charakteryzuje się Granstar Strong – dostępny w formie „twin-pack”, składający się z dwóch środków mających własne nazwy handlowe: Granstar 75 WG i Starane 250 EC. Zwalcza on tak uciążliwe chwasty jak przytulia czepna czy ostrożeń polny i można go stosować nawet do fazy liścia flagowego.
Bez względu na rodzaj herbicydu, jaki zastosujemy, w czasie wykonywania zabiegu należy ściśle stosować się do zaleceń producenta środka zawartych w etykiecie opakowania, co gwarantuje wysoką skuteczność chwastobójczą.
Tabela 3. Herbicydy do zwalczania chwastów dwuliściennych.
Substancja aktywna |
Herbicyd |
Roślina uprawna |
2,4-D |
Aminopielik Standard 600 SL |
po, zo |
Dicopur 600 SL, Esteron 600 EC, Pielik 85 SP |
po,jo |
|
2,4-D w mieszaninach |
Aminopielik D 450 SL |
po, jo, pż, zo |
Aminopielik Super 464 SL, Aminopielik Tercet 500 SL |
po, jo, pż, zo |
|
Dicopur Top 464 SL |
po, jo, pj, jj, pżj, mz |
|
Gold 450 EC |
po, jo, pż, zo |
|
Tayson 464 SL |
po, pż, mz |
|
MCPA |
Agritox 500 SL, Agroxone Max 750 SL, Ceridor MCPA 750 SL, Dicoherb 750 SL |
po, jo |
Chwastox 500 SL, Chwastox 750 SL |
po, jo, zo, pż |
|
Chwastox AS 600 EC |
po |
|
Chwastox Extra 300 SL |
po |
|
MCPA w mieszaninach |
Chwastox D 179 SL |
po |
Chwastox Trio 540 SL, Chwastox Turbo 340 SL |
po, jo, pż, zo |
|
mekoprop-P |
Chwastox MP 600 SL |
po |
dichlorprop-P |
Duplosan DP 600 SL |
po |
fluroksypyr |
Fluroherb 200 EC, Galaper 200 EC, Herbistar 200 EC, Flurostar 200 EC, Saroksypyr 250 EC |
po |
Kiguya 250 EC |
po, jo, pż, zo |
|
Starane 250 EC, Tomigan 250 EC |
po, jo, pż, zo |
|
fluroksypyr + florasulam |
Starane Super 101 SE |
po, jo, pż, zo |
po, jo, pż, zo |
||
tribenuron metylu |
Bron 500 SG, Golden Triben X 500 SG, Granstar SX 50 SG, Trimmer 50 SG, Realchemie Tribenuron Metylu 75 WG |
po, pż |
Bron 750 WG, Golden Triben 750 WG, Granstar 75 WG |
po, pż, zo |
|
Helmstar 75 WG, Helm Tribi 75 WG Nuance 75 WG, Tribex 75 WG |
po |
|
tribenuron metylu + fluroksypyr |
Granstar Strong |
po |
amidosulfuron |
Amido 75 WG, Amidosul 75 WG, Grodyl 75 WG, Sulfan 75 WG |
po, jo, pż, zo |
amidosulfuron + jodosulfuron metylosodowy |
Maczeta OD 125, Sekator 125 OD |
po, pż, zo |
tifensulfuron metylu + tribenuron metylu |
Calibre SX 50 SG, Picaro SX 50 SG |
po, pż, zo |
metsulfuron metylu |
Galmet 20 SG, Superherb 20 SG, Pike 20 WG |
po |
tifensulfuron metylu + metsulfuron metylu |
Herkules 75 SG, Toto 75 SG, Tytan 75 SG |
po |
2,4-D + florasulam |
Deresz 306 SE, Mustang 306 SE |
po, jo, pż, zo, mz |
2,4-D + florasulam + aminopyralid |
Mustang Forte 195 SE |
po, pż, zo |
2,4-D + metosulam |
Factor 365 SE |
po, jo, pż, zo |
dikamba + triasulfuron |
Arena 70 WG, Lintur 70 WG |
po, jo, pż, zo, mz |
dikamba + tritosulfuron |
Mocarz 75 WG |
po, pż, zo |
florasulam |
Kantor 050 S.C. |
po, jo, pz |
florasulam + aminopyralid |
Dragon 450 WG |
po, pż, zo |
florasulam + aminopyralid +piroksysulam |
Lancet Plus 125 WG |
po, pż, zo |
mz – mieszanki zbożowe





Czy kiedy w jęczmieniu pojawiają się już ziarna można dokonać jeszcze oprysku przeciwko chwastom ?
Głównie pojawia się rzepak.
Niestety już za późno
zgoda. po axialu miotły u siebie nie widzę, na części pól poszedł ponownie jak w poprzednim roku lancet i tam miejscami niestety została.
U nas na gospodarce głównie na miotłę zbożową stosowaliśmy axial50 wczesną wiosną i mam y pozytywne doświadczenia. Ciesz roboczą łatwo zrobić, nie wymaga to wiele wysiłku. Co najważniejsze jest skuteczność i nie trzeba powtarzać opysku, co przy większym areale od raz się na koszty przekłada.
ze swojego doświadzcenia mogę powiedzieć że uniwersalne środki do wali i z jedno i z dwuliściennymi jak atlantis nie radzą sobie z większą liczbą chwastów. Sam wolę jednak na jednoliścienne dawać axiala 50 a na dwuliścienne lintura lub mocarza